Zęby mleczne – kiedy i w jakiej kolejności rosną?

Budowa zęba mlecznego

Zęby mleczne zbudowane są podobnie jak stałe – tak jak one posiadają z wierzchu szkliwo, pod nim zębinę, a w najgłębszej części unerwioną miazgę, która wypełnia ząb od środka, łącznie z korzeniami.

Zęby mleczne są jednak mniejsze i jaśniejsze. Ich szkliwo jest też cieńsze, co idzie w parze z ich słabszym zmineralizowaniem. To właśnie dlatego dzieci są bardziej narażone na próchnicę.

Co jeszcze charakteryzuje mleczaki? Oczywiście ich liczba – pełny komplet liczy tylko 20 zębów. Nie występują one bowiem jako zęby przedtrzonowe, a ich trzonowce liczą o jedną parę mniej od zębów stałych.

Zęby mleczne posiadają też na powierzchni tzw. “linię porodową”. Jest to granica oddzielająca część szkliwa powstałego w życiu płodowym od tego rozwiniętego po urodzeniu dziecka.

Rodziców często niepokoi fakt, iż ich dziecko ma szpary pomiędzy zębami. Uspokajamy, że jest to zupełnie normalny objaw – w ten sposób przygotowywane jest miejsce na znacznie większe zęby stałe. Jeśli zęby mleczne u dzieci nie posiadają przerw lub są wręcz stłoczone, jest to sygnał, by udać się z maluchem do ortodonty.

Wyrzynanie zębów mlecznych – kiedy zaczyna się ząbkowanie?

Ząbkowanie zaczyna się zwykle około 5. miesiąca życia. Zdarza się jednak, że pierwsze zęby mleczne pojawiają się nawet w drugim miesiącu albo dopiero wtedy, kiedy maluch skończy pół roku. Proces wyrzynania się zębów jest indywidualną cechą, nie należy więc doszukiwać się nieprawidłowości, kiedy porównujemy nasze dzieci z innymi.

Ząbkowanie łatwo rozpoznać po zmianie zachowania dziecka. Staje się ono marudne i bardziej płaczliwe, często traci również apetyt. Zaczyna też się ślinić i wkładać do buzi różne przedmioty. Wszystko to związane jest oczywiście z dyskomfortem, jaki odczuwa podczas wyrzynania się ząbków.

Kolejność pojawiania się zębów mlecznych

Kolejność wyrzynania się mleczaków uwarunkowana jest genetycznie, a cały proces trwa około dwóch lat. Zwykle jako pierwsze pojawiają się dolne jedynki, a po nich jedynki górne. Następnie wyrzynają się górne dwójki i zaraz po nich dwójki na dole.

Później wyrastają trzonowce pierwsze – najpierw górne, potem dolne. Następnie przychodzi kolej na kły – podobnie najpierw te górne, później dolne.

Drugie trzonowe zęby mleczne wyrastają jako ostatnie – zwykle najpierw pojawiają sie dolne, a następnie górne.

Problemy związane z zębami mlecznymi

Jak już wspomnieliśmy, niska zawartość minerałów w mleczakach sprawia, że są one bardziej podatne na próchnicę. Jednak próchnicy u dzieci sprzyjają także zewnętrzne czynniki.

Kilkuletnie dzieci przykładowo narażone są na tę chorobę przez regularne zasypianie z butelką, a także picie mleka modyfikowanego lub słodkich napojów w nocy. Zalegający w ustach dziecka pokarm szybko staje się pożywką bakterii próchniczych.

U starszych dzieci przyczyną próchnicy jest zwykle dieta bogata w słodkie napoje oraz słodycze, a także niewłaściwa lub niedostateczna higiena jamy ustnej.

Należy pamiętać, że zęby mleczne u dzieci niszczone są przez bakterie próchnicze bardzo szybko, dlatego regularne kontrole stomatologiczne oraz odbywanie zabiegów profilaktycznych, jak lakowanie zębów, jest niezwykle ważne.

Porady dla rodziców

Na koniec garść porad dla rodziców!

Przede wszystkim: pamiętajcie, że Wasza rola ma największe znaczenie w zachowaniu zdrowia jamy ustnej Waszego dziecka. Mimo że nie zawsze macie kontrolę nad tym, co je, kiedy przebywa w szkole lub u znajomych, możecie pomóc mu w prawidłowym myciu zębów.

Nasza higienistka przeprowadza instruktaże higieny także dla dzieci i rodziców, co pozwoli Wam zachować zęby mleczne Waszej pociechy w zdrowiu i dobrej kondycji.

Niektórzy rodzice wychodzą z założenia, że skoro zęby mleczne i tak wypadną, nie warto o nie dbać ani ich leczyć. Nic bardziej błędnego.

W związku z tym, że mleczaki przygotowują miejsce dla zębów stałych, wszystko, co dotyka tych pierwszych, odbija się na drugich. Przykładowo próchnica z łatwością przenosi się z zębów mlecznych na stałe. Poza tym przedwczesna strata zęba mlecznego – która wynika zwykle z próchnicy – bardzo utrudnia prawidłowe wyrżnięcie się zęba stałego. Bardzo często więc konsekwencją takiej sytuacji jest rozwinięcie się wady zgryzu.

Przypominamy także o znaczeniu wizyty adaptacyjnej. Pozwoli ona Waszemu dziecku na spokojnie zapoznać się z gabinetem stomatologicznym, całym personelem, a także sprzętami.

Ważne jest, by dziecko odpowiednio przygotować do takiej wizyty i nie zwlekać z nią do momentu, kiedy pojawi się problem lub ból. Wizyta adaptacyjna nie powinna bowiem polegać na leczeniu, tylko właśnie na adaptacji dziecka do nowej sytuacji i miejsca w komfortowy dla niego sposób. W ten sposób nie tylko oszczędzimy maluchowi niepotrzebnego stresu, ale przede wszystkim uchronimy go od strachu przed leczeniem w przyszłości.

Podsumowanie

A więc, podsumowując:
1. Należy dbać o zęby mleczne nie mniej niż o zęby stałe, ponieważ to od nich w dużej mierze zależy, jaki będzie ostateczny zgryz dziecka.
2. Nawet najlepsza dieta nie jest w stanie całkowicie zabezpieczyć dziecko przed próchnicą. Kluczem jest tu właściwa higiena koniecznie z kontrolą lub pomocą rodzica oraz regularne wizyty u stomatologa, który będzie monitorować rozwój mleczaków oraz przeprowadzać odpowiednie zabiegi profilaktyczne.
3. Pierwsza wizyta dziecka u stomatologa jest kluczowa i rzutuje na jego przyszły stosunek do leczenia.